IV ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΔΦ-ΣΨΦΛΠ 2025

ΒΕΝΕΤΙΑ 2025

4ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο

12-14 Ιουλίου 2025

Ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου

12 Ιουλίου 2025
Ημερίδα Σχολής
Το πέρασμα: Εμπειρία και Μαρτυρίες		13-14 Ιουλίου 2025
Ημερίδες ΔΦ
Το σύμπτωμα στην ψυχανάλυση

Πρόγραμμα

Στα γαλλικά
Στα αγγλικά

Πληροφορίες εγγραφής

Στο link https://www.forumlacan.it/iv-convegno-europeo-if-epfcl/fr/iscriviti

Τέλη εγγραφής

–Για 3 ημέρες (Ημερίδα της Σχολής και δύο ημέρες IF)
από 30 Νοεμβρίου 2024 έως 30 Απριλίου 2025: 215 ευρώ (100 ευρώ για φοιτητές)
μετά τις 30 Απριλίου 2025: 245 ευρώ (100 ευρώ για φοιτητές)

–Για 2 ημέρες (Ημερίδα της Σχολής και μία ημέρα IF ή δύο ημέρες IF)
από 30 Νοεμβρίου 2024 έως 30 Απριλίου 2025: 180 ευρώ (80 ευρώ για φοιτητές)
μετά τις 30 Απριλίου 2025: 210 ευρώ (80 ευρώ για φοιτητές)

FLaI – Forum Lacaniano in Italia
Via Cappuccina 36, 30172 Venezia Mestre (VE) Αριθμός φορολογικού μητρώου 90183120279

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η εγγραφή είναι δυνατή μόνο με τη συμπλήρωση των στοιχείων που ζητούνται στο έντυπο εγγραφής, στο οποίο πρέπει να επισυνάπτεται η απόδειξη του ευρωπαϊκού τραπεζικού εμβάσματος. Δεν γίνεται δεκτή καμία άλλη μορφή εγγραφής εκτός από το εν λόγω έντυπο, ούτε άλλος τρόπος πληρωμής εκτός από το τραπεζικό έμβασμα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Παρακαλείστε να συμπληρώσετε το έντυπο εγγραφής στη γλώσσα σας, καθώς τα φορολογικά στοιχεία που απαιτούνται είναι διαφορετικά.

Ευρωπαϊκό τραπεζικό έμβασμα πληρωτέο στην FLaI Banca Intesa San Paolo
IBAN IT 29N0306909606100000160708

BIC/SWIFT: BCITITMM
Παρακαλείστε να σημειώσετε ότι στο IBAN, μετά το 29N, υπάρχει ένα μηδέν και όχι το γράμμα O.
Ο σκοπός του τραπεζικού εμβάσματος πρέπει να αναφέρει: iscrizione convegno Venezia 2025, όνομα και επώνυμο

Επιχείρημα

Τι είναι το σύμπτωμα; Πρώτα απ’ όλα, είναι μια πολύτιμη «θήκη» μιας αλήθειας του
υποκειμένου.

Η ψυχανάλυση γίνεται ο διερμηνέας αυτής της θέσης: μέσα στο σύμπτωμα κρύβεται μια
αλήθεια της επιθυμίας που το υποκείμενο θα ήθελε να γνωρίσει- μάλιστα, είναι μέρος της
ίδιας της φύσης του συμπτώματος να αφήνει να διαφαίνεται αυτή η αλήθεια ενώ
ταυτόχρονα την κρύβει: μια συμβιβαστική λύση στην οποία η ασυνείδητη επιθυμία του
υποκειμένου αναδύεται κρυπτογραφημένη, στο φως της συνείδησης ή στην επιφάνεια της
σάρκας. Μέσα στο σύμπτωμα, μέσα από τη διαμόρφωση και την εκφραστικότητά του,
αποκαλύπτεται η ιστορία του υποκειμένου και της επιθυμίας του: ιστορία μιας αλήθειας
που έχει απωθηθεί επειδή είναι άβολη, άσεμνη και συχνά ανομολόγητη. Δεν είναι λοιπόν
απλώς σημάδι μιας δυσλειτουργίας ενός οργάνου του σώματος ή μια απόκλιση από ένα
υποτιθέμενο καθολικό πρότυπο υγείας, όπως το αντιλαμβάνεται η ιατρική, αλλά ένα
υποκατάστατο μόρφωμα, μια συμβολική μεταφορά, ένα στοιχείο που πρέπει να
ερμηνευτεί, μια αλήθεια που πρέπει να αποκαλυφθεί.

Πρόκειται για μια αντίληψη που αποδίδει μια ερμηνευτική αξία στο έργο της
ψυχανάλυσης και καθιστά την επίλυση του συμπτώματος θεραπευτικό στόχο.

Ωστόσο, ο ίδιος ο Φρόιντ έπρεπε να παραδεχτεί ότι το σύμπτωμα δεν εξαφανίζεται, ότι
ήταν απαραίτητο να αντιμετωπιστεί η επιμονή του πόνου, η προσκόλληση του
υποκειμένου στην επανάληψη του πόνου του.

Τέλος, συνειδητοποιεί ότι δεν είναι όλα ερμηνεύσιμα στο σύμπτωμα και ότι υπάρχει ένα
όριο στη δυνητικά ανεξάντλητη αλλά άκαρπη παραγωγή νοήματος. Στην κλινική πρακτική,
πρέπει να αποδεχτούμε την αναπόφευκτη τρύπα του νοήματος στην καρδιά μιας
αναλυτικής εμπειρίας. Το σημείο αδιεξόδου του ασυνείδητου δομημένου ως μια γλώσσα
είναι το συμβάν του πραγματικού ασυνειδήτου, το οποίο εξηγεί το τέλος της άπειρης
νοηματοδότησης και την ανακάλυψη ότι το σύμπτωμα δεν είναι μόνο ένα μόρφωμα προς
αποκρυπτογράφηση και συμβολική ερμηνεία, αλλά ότι είναι επίσης εμποτισμένο με ένα
ενορμητικό πραγματικό που επαναλαμβάνεται.

Ο Λακάν, στον απόηχο αυτού που ο Φρόιντ είχε προσδιορίσει ως κάτι πέρα από την αρχή
της ευχαρίστησης, το ονομάζει απόλαυση. Γι’ αυτό επινοεί έναν νεολογισμό: μιλάει για την
varité του συμπτώματος, ένα σημαίνον που συμπυκνώνει την vérité [αλήθεια] και την
variété [ποικιλία], με άλλα λόγια, για το γεγονός ότι το σύμπτωμα παρουσιάζεται με
διαφορετικές όψεις, ως προικισμένο με ερμηνεύσιμο νόημα αλλά και ως απόλαυση που
μένει εκτός της ερμηνείας.

Για να προσεγγίσουμε αυτή τη διάσταση του συμπτώματος, πρέπει να περάσουμε από τη
διαδικασία της ομιλίας στη διαδικασία της γραφής, όπου δεν είναι πλέον η σημαίνουσα
αλυσίδα, αλλά το γράμμα που είναι το σημάδι του τρόπου με τον οποίον καθένας
απολαμβάνει από το ασυνείδητό του. Η αναλυτική εργασία στοχεύει επομένως σε μια
υποκειμενική επεξεργασία γνώσης, γνώσης αυτών των «γόνιμων» υπολειμμάτων, η οποία
μετασχηματίζει το σύμπτωμα και παράγει μια ιδιαίτερη μορφή ικανοποίησης.

Είναι σαφές ότι το σύμπτωμα δεν είναι ένα σημάδι που κάνει το υποκείμενο να
εντάσσεται σε μια ορισμένη κλινική κατηγορία, καθολική κατά κάποιο τρόπο, αλλά μάλλον
ένα σημάδι της μοναδικότητάς του, του είναι του, ένα Ένα που δεν μπορεί να αναχθεί σε
οποιοδήποτε άλλο, μοναδικό, αν και υπό μια δομική έννοια, αλλοτριωμένο από τον Άλλον
και έτσι μπλεγμένο σε ένα άλυτο ακόμη πρόβλημα: να εξουσιοδοτήσει τον εαυτό του ως
προς την επιθυμία του, να είναι αυτό το Ένα. Από τη μία πλευρά, το σύμπτωμα καθιστά τον
ομιλ-όντα μοναδικό και τον προσδιορίζει στη μοναδικότητά του- από την άλλη πλευρά,
συχνά αισθάνεται και βιώνεται από τον ίδιο τον ομιλ-όντα ως κάτι παράξενο και παράλογο,
μια διαταραχή που πληγώνει τον ναρκισσισμό του και τον αποσταθεροποιεί. Αυτός είναι ο
λόγος για τον οποίο, τις περισσότερες φορές, φτάνουμε στον ψυχαναλυτή ζητώντας του
βοήθεια για να απαλλαγούμε από ένα σύμπτωμα για το οποίο παραπονιόμαστε, αλλά με
το οποίο είμαστε ασυνείδητα συνδεδεμένοι.

Εναπόκειται σε αυτόν που δέχεται αυτό το αίτημα – στην πράξη του, στη διακριτικότητά
του, στην ηθική του, σε αυτό που ο Λακάν αποκαλεί τεχνογνωσία του – να επιτρέψει στην
απαίτηση για θεραπεία (θεραπεία που σήμερα αναμένεται ή ζητείται γρήγορα) να
μετατραπεί σε επιθυμία για γνώση, μέσα από μια διερώτηση πάνω στο νόημα αυτού του
παράλογου και ακατάλληλου πράγματος που είναι το ίδιο το σύμπτωμα και το μπόλιασμά
του στον ιστό της ύπαρξής του.

Ο Λακάν τόνισε την ιστορικότητα και ταυτόχρονα την πρόκληση του συμπτώματος και
επινόησε έναν νεολογισμό, την υστορικοποίηση [hystorisation], ένα λογοπαίγνιο που
συνενώνει την ιστορικοποίηση [historisation] και την υστερικοποίηση [hystérisation]:
διαδικασία επανεγγραφής μιας εκ των υστέρων σημασίας, μέσα από την οποία το
υποκείμενο ανιχνεύει εκ νέου τα ουσιώδη γεγονότα της ζωής του, κινούμενο στο χώρο που
έχει ήδη σηματοδοτηθεί από τον Άλλο, από την χειραγώγησή του, από την ενδεχόμενη
κατάσταση στην οποία βρίσκεται χαμένο, την οποία δεν έχει επιλέξει και η οποία το
καθορίζει.

Ταυτόχρονα, ο Λακάν έδωσε ένα όνομα στην ευθύνη του αναλυτή να ακούσει το
σύμπτωμα, ονομάζοντας αυτή την ευθύνη επιθυμία του ψυχαναλυτή.

Πρόκειται για μια επιθυμία που, σε αντίθεση με όλες τις κοινές επιθυμίες, αποκλείει
κάθε θέληση για απόλαυση. Δεν είναι η επιθυμία κάποιου προς κάποιον άλλον, δεν είναι
διυποκειμενική, αλλά είναι μια επιθυμία προς κάτι, μια επιθυμία που στοχεύει στην
ασυνείδητη γνώση και σε μια άγνωστη ή ανείπωτη υποκειμενική αλήθεια. Η επιθυμία του
αναλυτή είναι ο αντίποδας κάθε ψυχολογικής και ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης που
στοχεύει σε μια φαντασιακή κυριαρχία επί του Άλλου ή που, στην προοπτική ενός ιδανικού
ή/και καθολικού αγαθού, υπακούει σε εκπαιδευτικούς, κανονιστικούς ή προσαρμοστικούς
στόχους.

Μόνο αυτή η επιθυμία του αναλυτή μπορεί να συλλάβει το σύμπτωμα ως αναγκαίο,
δηλαδή ως ένα κρυπτογράφημα μύχιο και μοναδικό του υποκειμένου, το οποίο επιτρέπει
τη σύνδεση των τριών διαστάσεων του φαντασιακού, του συμβολικού και του
πραγματικού.

Από τη μία πλευρά, ένας αναλυτικός δεσμός βοηθά να φωτιστεί το σύμπτωμα και να
διαλυθούν ορισμένες γκρίζες ζώνες της πραγματικότητας, με άλλα λόγια, να «ξέρουμε
πώς» να αντιμετωπίσουμε το σύμπτωμα, από την άλλη πλευρά, κατονομάζοντας τη
μοναδική απόλαυση του υποκειμένου επιτυγχάνει σε σχέση με την απώλεια της
απόλαυσης του συμπτώματος μια μείωση της σολιψιστικής ικανοποίησης, επικεντρωμένης
και συνδεδεμένης στον ίδιο του τον εαυτό.

Αυτό σημαίνει επίσης να βγούμε από μια αναλυτική σκηνή καθηλωμένη στο πρώτο
τραυματικό σημάδι της παιδικής απόλαυσης που χαρακτηρίζει το μοναδικό, μη αναγώγιμο
χαρακτηριστικό της υποκειμενικής διαφοράς, προκειμένου να αποκτήσουμε πρόσβαση σε
μεταγενέστερες μορφές απόλαυσης που ανοίγουν εκ νέου τα παιχνίδια στη ζωή του
υποκειμένου.

Mario Colucci, Patrizia Gilli και Francesco Stoppa
Μετάφραση: Όρσα Καμπέρου

Επιμέρους θεματικές

  • Ποιοι μετασχηματισμοί του συμπτώματος στην ανάλυση;
  • Το αναλυτικό σύμπτωμα στο παιδί και στον έφηβο
  • Αποκρυπτογράφηση ή ερμηνεία του συμπτώματος;
  • Ο ψυχαναλυτής, παρτενέρ-σύμπτωμα;

Προοίμοια

Επιστημονική Επιτροπή

Rosa Escapa
Francisco José Santos Garrido Isabela Grande
Zehra Eryörük
Orsa Kamperou (secrétaire)
Paola Malquori
Colette Soler
Natacha Vellut